Làm thế nào để thay đổi cách một người đối xử với mình?

Dạo gần đây John hay lang thang la cà phố cổ ở Hà Nội, đi tới đi vô gặp rất nhiều cuộc đối thoại bị rơi vào thảm cảnh “câm như hến”, lẳng lặng mỗi người một phone, chị thẹn anh đơ, chị bơ anh đỏ bừng mặt. Ngõ cụt! Bế tắc, khó chịu, mệt mỏi, lao đao, xanh xao hao mòn nhan sắc, thương tổn thanh xuân, có muốn cười tiếp sau những câu chuyện chắn ngang như bế quan tỏa cảng đó thật là khó. Đúng là ngày Vong tháng Vô, đi chơi gặp phải vận “bàn là ủi” ! Thật xui!

Điều khiến John xót xa là các bạn đề xướng ra đều vô cùng thân thiện, niềm nở, có ý tốt với người đối diện, các bạn ấy cười một cái là ôi thôi tim John “vỡ tan” rồi, ấy thế mà các bạn nam thanh niên nữ thanh niên vẫn cứ bị từ chối thẳng, gáo nước lạnh đó thật chẳng vui vẻ tẹo nào, chúng khiến chúng ta đông cứng và tim ta tê buốt: “Không được” “Không thích” “Không ăn” “Không đi” “Không khoái” “Không thèm”. Sôi nổi hơn có bàn chỉ vì một câu rủ trước câu rủ sau, hai cái đầu lắc, một cái bĩu môi là bàn nhậu hôm nay thành Huyết yến lẩu như Lưu Bang chạy sang mời chàng Hạng Vũ.

1. Vì đâu và do ai?

Khoan hãy bàn tới Lỗi do ai, anh hay ả. Trong tâm lí học không có người đúng người sai theo hướng thắng thua thị phi đó. Cái “cảm giác chiến thắng” trong một cuộc hội thoại không phải là một cuộc hội thoại thành công, cảm giác hơn thua này chỉ dành cho kẻ ẩn chứa nhiều tổn thương, cần làm thương tổn người khác. Thành công trong giao tiếp  là khi cả hai thoải mái và hài lòng. Nếu bạn là người đề xuất, rủ rê thì thành công ở đây là người bạn rủ rê “Ô-kê” với bạn, tự nguyện cùng bạn làm điều đó.

2. Làm sao để có sự tự nguyện?

Thực ra câu chuyện này ĐƠN GIẢN LẮM, trong giao tiếp cần nhất là sự Hiểu – Biết. Bạn có chắc khi bạn đưa ra lời đề nghị bạn đã cân nhắc cho người bạn của mình chưa, hiểu điều cô ấy/ anh ấy muốn, cảm xúc anh ấy/ cô ấy đang có, đang hướng tới hay lời đề nghị đó chỉ là “tôi thấy”, “tôi nghĩ”, tôi cho rằng…”

Thực lòng khuyên, chớ dại “tôi thấy” “tôi nghĩ” “tôi cho rằng”, bạn có suy nghĩ và quan điểm, người ta cũng có suy nghĩ và quan điểm, bạn cho rằng mình đặc biệt, người ta cũng cho rằng người ta đặc biệt, hơn nữa khi đi cùng các câu thoại đề nghị như mệnh lệnh dù đã cố gắng giảm bớt tính chất và sức nặng ý định  bằng chất giọng dịu ngọt, nhẹ nhàng, ấm áp thì vẫn thật khó khăn lắm! Không ai thích bị ra lệnh trừ Lee Holloway hoặc nàng Anastasia Steele trong mấy bộ phim biến dị về tâm lí. (Secretary, 50 shades of grey)

Vậy nên, khi bạn muốn đề nghị của bạn được ai đó thực hiện hoặc hưởng ứng, bạn hãy trả lời được 3 câu hỏi sau từ John Lạc Quan này:

1-     Điều họ muốn là gì?
2-     Làm cách nào để họ tự ý muốn làm?
3-     Chỉ cách cho họ ra sao?

3. Xin John đừng bốc phét, cho ví dụ cụ thể xem nào? 

John có một cô bạn du học sinh, do shock văn hóa khi từ nước ngoài trở về, về rồi trở nên lầm lì, suýt nữa là rơi vào chứng rối loạn lưỡng cực. Tâm trạng buồn bực kéo dài, lúc nào cũng thấy mình bất hạnh và đau đáu về một tương lai xám ngoét, rằng tôi bất tài – tôi vô dụng. Có lần cô cãi nhau rất to với em gái vì cô cho rằng em gái đang khinh bỉ, trù ẻo sức khỏe và xát muối thêm vào tổn thương cô mang. Kì thực em gái cô không có ý đó, nó chỉ thắc mắc sao chị gái nó không đi chơi với nó mà cứ xem Youtube hoài.

John có khuyên cô bé tội nghiệp rằng hãy xem chị gái em đang muốn điều gì, hẳn là chị gái em muốn được quan tâm, yêu thương, động viên, công nhận và khen ngợi chị ấy tốt ở đâu đấy, tài năng ở đâu đấy, đặc biệt ở một điểm nào đó. Hãy quan sát chị ấy thật nhiều nhé cô bé.

Hai tuần sau, trong một bữa ăn gia đình, khi cô chị gái khen trái cây cô đang ăn thật tươi ngon, mát ngọt, thì cô em gái đã khám phá ra một điều, chị gái mình có khả năng miêu tả đồ ăn rất hấp dẫn, cô khen chị gái cô rằng “Chị thật đặc biệt, nhìn cách chị ăn và miêu tả đồ ăn em cũng thấy nó từ 5 phải lên 10”, cô chị gái thích thú và cười rất tươi, sau đó chị gái còn chỉ cho cô bé thêm vài cách mix đồ ăn vặt với nhau, vừa ngon vừa bổ.

Cuối tuần đó, giao tiếp thành công của họ là khi cô bạn du học của John đồng ý đi bán hội chợ cùng em gái. John có dịp ở đó thưởng thức vài đồ ăn do hai chị em làm, đúng là ngon tuyệt. Đồ mix cũng rất lạ, ngon ngọt, giòn, bùi và thơm phức. John hỏi cô em gái nhỏ bé rằng “Em làm sao thuyết phục được nàng ấy ra khỏi chăn vậy”, cô bé đáp: “Em bảo là giá như có chị đi bán hội chợ cùng em, với cách ăn cách chia sẻ đồ ăn vừa chân thành lại duyên dáng sinh động thì thật là tốt cho em biết bao. Uớc gì chị có thể đi cùng em”, rồi chị em kiểu “Thật hả, ừ tao cân nhắc đã, có thể tao sẽ đi với mày”.

Thế đấy! Vẫn có mùi thuốc súng quanh đây nhưng đúng là có tốt hơn rồi!