Mỗi ngày, bạn đưa ra hàng nghìn quyết định – dù bạn có nhận ra hay không. Một số ít ảnh hưởng đến tương lai của bạn, chẳng hạn như lựa chọn giữa gà hay carnitas tại Chipotle hoặc tranh luận xem bạn sẽ bắt xe buýt hay Uber trở về nhà. Các lựa chọn khác – chẳng hạn như bắt đầu một công việc kinh doanh nhỏ cho sở thích xảo quyệt của bạn, hoặc rời quê hương ấm cúng của bạn và di chuyển khắp đất nước…
Cân nhắc quá nhiều lựa chọn và cân nhắc tất cả các kết quả có thể xảy ra có thể cực kỳ căng thẳng, đặc biệt đối với những người trong chúng ta, những người quá phức tạp hóa ngay cả những điều đơn giản trong cuộc sống. Và sự lo lắng không phải lúc nào cũng dừng lại ở đó.
“Ngay cả sau khi cuối cùng bạn đã chọn, bạn vẫn có thể kiệt sức và kiệt sức sau tất cả những suy nghĩ đó” – Jenny Maenpaa, LCSW, EdM, nhà trị liệu và người sáng lập công ty tư vấn nghề nghiệp Forward in Heels Coaching Practice, nói với Self.
“Có rất nhiều lý do tại sao một người nào đó có thể suy nghĩ quá nhiều về mọi điều họ nói và làm, nhưng ‘sự tê liệt trong phân tích’ – như nó được gọi một cách tình cờ – thường là một triệu chứng của chủ nghĩa hoàn hảo” – Maenpaa nói tiếp.
“Mọi người thường thấy mình trì hoãn và phân tích quá kỹ các quyết định, không phải vì họ không biết mình muốn gì, mà vì họ tin rằng họ phải đưa ra lựa chọn hoàn hảo tuyệt đối, nếu không thì họ chẳng nên làm gì cả” – Jenny Maenpaa.
Kết quả là, tình trạng “tê liệt quyết định” (tên gọi khác của tình trạng khó chịu này) có thể giống như việc bạn đi làm muộn vì không chọn được trang phục, hoặc có thể bỏ lỡ một kỳ nghỉ vì bạn mất quá nhiều thời gian để đặt chuyến bay và khách sạn.
Tuy nhiên, cho dù bạn có tra cứu và nghiền ngẫm nhiều đến mức nào đi chăng nữa, có lẽ bạn sẽ không bao giờ biết chắc đâu là lựa chọn “đúng” duy nhất bởi vì (như bạn sẽ thấy trong giây lát) thường không có lựa chọn nào. Thêm vào đó, nỗi sợ làm rối tung mọi thứ không chỉ khiến bạn căng thẳng mà còn có thể khiến bạn bế tắc. Vì vậy, lần tới, khi bạn bối rối với những điều-nếu-xảy ra, hãy ghi nhớ ba mẹo này để vượt qua tình trạng tê liệt trong phân tích và xác định hướng hành động tốt nhất mà không quá căng thẳng và lo lắng.
Chia nhỏ các quyết định lớn thành các bước nhỏ hơn
Chúng ta không nói về những lựa chọn như mua loại dầu gội nào hay đọc cuốn sách nào. Khi nói đến những vấn đề quan trọng hơn, chẳng hạn như chọn chuyên ngành đại học của bạn hoặc quyết định xem đã đến lúc chia tay với người bạn đời của mình hay chưa? Việc tìm ra những việc cần làm có thể trở nên khó khăn hơn. Nếu khả năng chọn “sai” con đường cho tương lai khiến bạn lo lắng, Maenpaa khuyên bạn nên chia nhỏ quyết định thành những phần đơn giản hơn, nhỏ hơn và ít đáng sợ hơn.
“Xem xét vấn đề theo các bước dễ quản lý và khả thi hơn có thể giúp giảm bớt tình trạng quá tải” – Jenny Maenpaa.
Vì vậy, chẳng hạn, đừng chỉ phân tích mối quan hệ lãng mạn của bạn từ góc độ chia tay so với ở bên nhau (điều này thực sự không đơn giản như vậy). Thay vào đó, hãy bắt đầu với việc liệu đối tác của bạn có làm bạn hài lòng hay không, hoặc liệu cuộc tranh luận cụ thể mà bạn đang gặp phải có phải là một công cụ giải quyết không thể giải quyết được hay không? Và đối với ví dụ chuyên ngành đại học, sự phù hợp nhất có thể trở nên rõ ràng hơn nếu bạn xác định mục tiêu nghề nghiệp của mình trước hoặc bắt đầu bằng cách so sánh độ khó (và mức độ thú vị) của các khóa học khác nhau.
Hỏi ý kiến bạn bè và người thân
Chúng ta, những người phân tích tổng thể, có thể đi sâu vào trong đầu của chính chúng ta đến mức chúng ta bị tiêu hao bởi một kỳ vọng phi thực tế là tìm một nhà trị liệu hoàn hảo để “sửa chữa” chúng ta. Khi bạn đứng giữa hai lựa chọn, Maenpaa khuyên bạn nên hỏi ý kiến của bạn bè hoặc thành viên gia đình. Cô ấy nói, chiến lược này có thể giúp những người thường xuyên thiếu quyết đoán tìm ra câu trả lời càng sớm càng tốt.
Maenpaa nói, ngay cả đối với những quyết định mang tính cá nhân cao, chẳng hạn như kết hôn hoặc nhận nuôi thú cưng, một bên thứ ba biết bạn có thể đưa ra những quan điểm giải quyết vấn đề mới mẻ để giúp bạn cảm thấy bớt bế tắc hơn một chút. Tuy nhiên, thay vì yêu cầu họ đưa ra câu trả lời “đúng” (“Tôi nên làm gì?” hay “Giúp tôi quyết định!”), hãy hỏi về quan điểm của họ. Bằng cách đó, bạn có thể khám phá ra một cách nhìn mới về tình huống, chẳng hạn như từ đồng nghiệp đã kết hôn của bạn, người có thể chia sẻ những thăng trầm trong trải nghiệm của họ, hoặc bồ tèo của bạn, người có rất nhiều lời khuyên về lần đầu làm cha mẹ nuôi thú cưng mà không đặt gánh nặng ra quyết định lên họ.
Dù bạn quyết định tham khảo ý kiến của bất kỳ ai, chỉ cần đảm bảo rằng bạn không gọi cho họ mỗi khi bạn đang giải quyết vấn đề không chắc chắn. Việc liên tục xin lời khuyên có thể khiến người thân của bạn choáng ngợp (và thực ra là… hơi khó chịu) và hãy đối mặt với điều đó: Bạn sẽ cần phải tự mình đưa ra một số quyết định trong cuộc sống. Đó là lý do tại sao điều quan trọng là phải có được sự tự tin trong quy trình, điều này đưa chúng ta đến điểm cuối cùng và quan trọng nhất.
Hãy hiểu rằng thực sự không có sự lựa chọn “hoàn hảo” trong cuộc sống
Không, điều này không có nghĩa là bạn nên đưa ra mọi quyết định một cách nhẹ nhàng, hoặc bạn sẽ không bao giờ đưa ra lựa chọn mà bạn không muốn. Nhưng thay vì tự tạo cho mình quá nhiều áp lực để làm cho đúng – và sau đó tự dằn vặt bản thân nếu bạn thiếu sót – hãy tự thưởng cho mình một chút.
“Chúng ta gán tầm quan trọng quá lớn cho các quyết định hàng ngày, như thể mỗi và mọi thứ sẽ thay đổi quỹ đạo cuộc đời chúng ta, hoặc việc chọn phương án ‘không chính xác’ sẽ khiến chúng ta thất bại. Tuy nhiên, thường xuyên hơn không, một lựa chọn có thể sẽ không làm xáo trộn cuộc sống như bạn nghĩ” – Jenny Maenpaa.
Tất nhiên, thể hiện lòng tốt và lòng trắc ẩn đối với bản thân thì nói dễ hơn làm. Đó là lý do tại sao Maenpaa khuyên bạn nên tự hỏi bản thân: Điều tồi tệ nhất có thể thực sự xảy ra là gì?.
Và trước khi bạn bi thảm hóa tất cả những điều-nếu-xảy ra, hãy nghiêm túc dừng lại và xem xét những hậu quả hợp lý, lâu dài. Vậy điều gì sẽ xảy ra nếu bạn chọn một chương trình trên Netflix và cuối cùng lại quay trở lại với bộ phim sitcom hay ho mà bạn đã xem ba lần rồi? Sẽ là ngày tận thế nếu người quản lý của bạn cho rằng câu hỏi của bạn thật ngu ngốc?
Ngay cả với những lựa chọn khó khăn hơn, chẳng hạn như chấp nhận lời mời làm việc hoặc chuyển đến một thành phố mới, bạn luôn có thể bỏ việc hoặc chuyển đi lần nữa nếu kết quả không như bạn mong đợi. Maenpaa cho biết thêm, bằng cách giữ cho mình những tiêu chuẩn hoàn hảo không thể đạt được, vì sợ rằng bạn sẽ thất bại hoặc bị đánh giá, bạn chỉ đang kìm hãm bản thân phát triển như một con người.
Bất kể việc phân tích tổng thể của bạn như thế nào, bạn sẽ đưa ra rất nhiều quyết định trong cuộc sống một số quyết định tốt, một số quyết định không hoàn toàn lý tưởng. Bạn có thể sẽ hẹn hò với nhầm người, bất kể bạn đã xem xét từng đối tượng đến mức nào, và gọi nhầm món, ngay cả sau khi đã lùng sục mọi bài đánh giá trực tuyến trước đó.
“Rất có thể, bạn sẽ hối hận về ít nhất một lần mua hàng bốc đồng và đau khổ vì một hoặc hai điều ‘ngớ ngẩn’ mà bạn đã nói. Nhưng chấp nhận rủi ro là một phần của cuộc sống và đưa ra bất kỳ lựa chọn nào vẫn tốt hơn là bị mắc kẹt” – Jenny Maenpaa.
Cũng nên cân nhắc rằng điều mà bạn có thể gọi là lựa chọn “sai lầm” về lâu dài không nhất thiết là xấu – đặc biệt nếu đó là điều bạn có thể học hỏi – và hầu như không bao giờ đáng để căng thẳng.
– Theo Self –